Акавова Аида Абдулкадыровна

Творчество поэтессы Аиды Акавовой

PHOTO-2020-08-07-13-05-57 (1)

Акавова
Аида Абдулкадыровна

Акавова Аида Абдулкадыровна родилась 16.02.1957 г., в солнечной Республике Дагестан, Россия. В 1976 году закончила Буйнакское медицинское училище, переехала в Ленинград (Санкт-Петербург), где и проживает по настоящее время. Все эти годы Аида не только много работала и училась, но и продолжала совершенствоваться в своём творчестве. В 1986 году она закончила Ленинградский Государственный Педагогический институт им. А. И. Герцена, в 2004г — Высшую Административную школу при Администрации Санкт-Петербурга.

 В 1990 году создала и возглавила Производственный кооператив «Талисман» — уютный, полюбившийся многим петербуржцам и гостям из самых разных уголков России и мира, ресторан. Аида — человек многогранный, она активный общественный деятель, организатор фестивалей, концертов, выставок и конкурсов, много занимается благотворительной деятельностью. Её всегда волнуют самые актуальные проблемы и темы, среди них «Многонациональный Санкт-Петербург», «Толерантность между конфессиями», «Молодёжь и будущее России» и многие другие. Вклад Аиды Акавовой в развитие межнациональных отношений, культуру, её социальная ответственность отмечена наградами на уровне правительства России, Республики Дагестан, Санкт-Петербурга.Она является Почетным членом Творческого клуба «Союз искусств» Всероссийской полицейской ассоциации МПА (Ленинградский регион).

Аида Акавова пишет на кумыкском языке, одном из языков многонационального Дагестана. Её творчество посвящено своему народу и его истории, национальным героям и близким ей людям.

Суварып турса арив
Оьсе деп айта терек.
Уланым оьсюп къалды,
Гьали къыз тапма герек.

Огъар къызлар сайладым
Кимлеге де къаралды.
Бувурум да яллады,
Табанларым ярылды.

Токътамагъа кююм ёкъ,
Къоймай юрек буюра.
Мен тапгъан къызлагъы бу
Эрнин-бурнун чююре.

Олтуртуп уланыма
Не сюерни сорадым.
Гертисин билме сююп
Гёз ичине къарадым.

-Ёлукъдум кёп къыз булан, —
Деп башлай айтма улан.
-Бириси ата-ана
Булан яшарны сорай.

Бири не машин булан
Гелген кююнге къарай.
Миллионлукъ юзюк сюе,
Оьзю гьалкъалы къалай.

Кююм ёкъ деп айтгъанда,
Нетме гелдинг деп сорай.
Бирлери къашын юлюп,
Боявлардан къаш этген…

Къысгъа этген чачларын…
Уландай болуп битген.
Бабишни авзу йимик,
Эринлерин чюютрген…

Линзалар салып гёзге
Гёк гёз къыз болуп битген.
Спичка йимик назик,
Гюн тиймей бармакълары.

Бармакълар чакъы оьсген
Къолдагъы тырнакълары…
-Яхши балам нетейик? —

Деймен, ичден гюебиз.
Яш кёп уллу болгъанча
Уьй этмеге сюебиз.
Гьали мод шолай болгъан…

Энни нетмеге герек…
Улан сюйгенни алсанг,
Парахат бола юрек.

 

Дорогая Мама!
Аявлу анам! Къайдасан, къайда?
Юрегим толгъан, аявлу анам!
Авруп ятмадынг, бизге маслагъатлар этмединг,
Юрегинг толгъан дерт булан алгъасап гетдинг.
Аявлу къзынг мен эдим къызардашынг, къурдашынг,
Юрегигни дертин бёлюп алагъан,
Сырларынгны ортакъчысы болагъан.
Мен къалдым ана болуп аявлы яшларынга,
Магъа чы ёкъсан, анам, гече-гюн къыдырсам да.
Ятсам тюшюмде гёрюп, турсам шондан сююнюп,
Шо болажакъ яшавум энниден сонг, сенден сонг,
Сен дюньядан гетген сонг…
Аявлу анам !
Атам тура манг болуп, яшлар тура бозарып,
Ананг тура олтуруп къуран китаплар охуп.
Гьали кимдир ёлдашынг, кимдир сени къурдашынг,
Кимге дертинг айтасан, кимге сырынг чечесен?
Аявлу анам?
Ялкъмассан янгъызман деп, къоркъмассан гече-гюннюз.
Женнет агълю болгъун сен, мени аявлу анам!
Аявлу анам, къайдасан, къайда? Юрегим толгъан, аявлу анам…

 

 

Был революционер в Дагестане Уллубий Буйнакский ,они тайком встречались Тату Булач. Но они были единомышленниками. Его расстреляли, молодая Тату осталась одна и так она не вышла замуж.

Не яшадыгь Уллубий не гордюнгь?
Не гунн гормеге тувгъан Улан болдугъ?
Бизин Совет гъукумат саялы
яшадыгъ,яшлыгъыгъны гъакъ юрекь булан.къаныгъ,жаныгъ булан огъар берилдигь
Уллубийде Тату да бир бирине бозаргъан куйде къалды
Эки сюйген бир болмагъа Тенгирим языв язмады
Коп сюеген сизин Тату Булач.

Сизге тенгли, орнугъызны тутагъан адам тапмады
Шолай, юреги толгъан гъайгъы булан, бозаргъан куйде къалды
Даниялны тухуму артмады ,
Сизин фамилиягъызны юрютме адам къалмады.

Коп баракалла болсун бизин къумукъ халкъгъа,
Атыгъызны унутмай
Сиз юрютген ишлеригизни,
Коп арюв сыйлап савгъатлай.

 

 

Бугленни тёринде тувгъансан, Иса булан
Солтанатны генгюн алгьансан
Дагьыстан миллетни оьр этип
Къумукъ халкъны бай этип
Тухумунгну бар этип
Тизюв-асиль яшав къургъансан
Арбаны ал дёгерчекьлерин тартып юрютген
Аркъа,торкъа ёлланы сюрюп ТЮЗ этген
Бугун, биз юрюйген Дагъыстанны топрагъыны байлыгъы
Шихсаидны тюз берильген билими , бугун бизге пайдалы

 

 

Тувгъан гюнюгн эсимнен таймай бир де,
Яш бусам да, сююнгеним къалды тюшюмде.
Уч уланны арасында янгъызман деп йылайдым,
Сен тувгъан сонг шатлыкъ гирди гёнгюме.

Гиччиден уллу болдунг мени гёнгюмню бузмай,
Бетиме къарагъанда гёнгюмню мени гёзлей.
Мен йыракъ ерге гетди, ят шагьаргъ, ят элге,
Къалдым къанатсыз къувдай, янгъыз къалдым ят ерде.

Бираз заманлар гетип, эсим-оюмну жыйып,
Къызашымны чакъырдым, гьар гюн гёрмеге сююп.
Анадашим янымда бирче арив турадыкъ,
Бир-биревден сююнюп, кёп муратлар къурадыкъ.

Оюм-дертим чечмедим, сенден битмедим тоюп,
Гюмелекдей учдунг сен, мени янгыз да къоюп.
Гетдинг замансыз-чакъыз, аявлу анадашым,
Женнетлени тёрюнде бол энни, къызардашим.

Яшларынга сени орнунгну тутуп болмайман,
Оланы гёргенде, йыламай-йылай яллайман.
Бетине нечик къарайым, гёнгюн нечик алайым,
Аявлу къызардашим, сенсиз нечик яшайым?
__________________________________
Говорят «Аида» приносит счастье…

 

 

75 йыл алда бизин халкъыбыз
Къанлы давда душманлардан уьст гелген.
Бир гюнагьсыз кёп халкъыбыз къырылгъан,
Бизин якълап кёп уланлар жан берген
Исмайылов Абдулгьаким къоччагъым,
Байракъ чанчгъан Рейстагны башына.
Игит иши 50 йылдан билинип,
Уьллкю болду уллусуна, яшына.Кёп аналар тас этгенлер яшларын,
Кёп авлетлер аталарсыз къалгъанлар.
Кёп къатынлар къыйынлыгъын яшавну
Бюдюремей инбашына алгъанлар
Сувукъдан да, ачлыкъдан да сакълагъан,
Яшларына билим, тарбия берген.
Шо къыйында уьстюн гелген халкъыма
Янгы душман — коронавирус гелген.
Шонча гючлю пачалыкъда яшайбыз,
Шо аврувгъа дарман табып болмайбыз.
75 йыл Уьстюнлюкню абурлап,
Байракъ тутуп парадгъа да бармайбыз.Ветеранлар болмай чыгъып парадгъа,
Биз оланы гёнгюн нечик алайыкъ?Игитлени кёкге чююп болмадыкъ,
Биз олагъа не бет булан къарайыкъ.

Санкт-Петербург 2020г

 

 
Гьей ,паччалар,президентлер ,башчылар,
Токътагъыз дюньядагъыпитнени .
Халкъыгъызгъа бир бурлугъуп къарагъыз .
Биз ялкъанюыз гъаплавуна » .
«итлени «Ойлашыгъыз тавбалагъа тюшюгюз,
Шозаманда алгъагетер ишигиз .
Яхшылыкъгъа бакъсын сизин оюгъуз ,
Бу дуньядан сююнмеге къоюгъуз

Не пелекет бу дуньяда къобагъан ,
Адамлагъа рагъатяшав болмаймы?
Ахча этип толтурасыз банкланы,
Шо хуржунлар ,гъейлер бир де толмаймы?

Гъаман харжны савут этме харжлайсыз ,
Парахатлыкъ деген ёлдан бармайсыз .
Шо ахчаны къоркъутмагъа пайламай ,
Аврувланы тайдырмагъа къоллагъыз.

Бир биревгесанкциялар саласыз ,
Тек пайдасын янгъыз бирлер аласыз.
Халкъ сюймейми парахатда яшама ,
Сююп,яшап ,арюв ашлар ашама?

Ашлагъа да гъали агъу къошасыз,
Халкъгъа шону кёп гёргенге ошайсыз ,
Къара халкъны бир -бирине оьчдюрюп ,
Тек озюгюз аманлыкъда яшайсыз.

Халкъ оьрчюкген,маслагъатгъа айланмай,
Токътагъансыз чыгъып ондан арекьге.
Бирев -биревгесиз санкциялар салгъанча
Иман салып токътасагъыз юрекге.
2020г.

 

 
ЙЫРАКЪДАН СИЗГЕ САЛАМ!
Ассаламу алейкум, аявлу къурдашларым, жан къардашларым!Мен Гьажимажагьат юртда тувгъан бусам да, агьлюм булан Лениградгъа гёчгеним 40 йыл бола. Амма не ерлерде болсакъ да ата юртубузну, ана тилибизни, азиз элибизни, ювукъ адамларыбызны унутмайбыз.Бизин уьч авлетибиз 9 торунубуз бар. Барыбыз да уьйде къумукъча сёйлейбиз. Неге тюгюл — биз къумукъларбыз, оюбуз-умутубуз да оьз миллетибиз булан байлавлу. Къумукъланы бай адат-къылыгъын сакъламагъа къаст этебиз.Узакъ сагъынчлы йылланы ичинде юрегимде жыйылгъан ойларымны кагъызгъа гёчюрюп, саламым булан сизге йибермеге сюемен. Мени ой бюртюклеримни сиз къабул этерсиз деген умут булан къаламан.
 
Карантинге тюшген къатынлагъа Къатынлар, уьйде турмакъ яман тийип турадыр, Не этмеге герек деп, тюрлю ойлар тувадыр. Гюнде дёрт-беш керенлер аш-сув этмеге герек, Карантин деп айтса да, къыргъа тарта чы юрек. Вацап къайда къалгъанны да билмейсиз, Уьй опуракълар булан сурат салма сюймейсиз. Вёре, уьйде эсги-эрши халат гийип турмагъыз, Бузулмасын чачыгъызны айландыргъан бурмагъыз. Сизин гёрюп, эрлени де сизден гёнгю таймасын, Арив къызлагъа багъып, сизин ташлап къоймасын. Къатыным эрши болуп къалгъан деп ойламасын, Гёзюн къыргъа къаратып, къатынлар сайламасын. Дивангъа ятып турмай, сизге кёмек этсинлер, Уьйде аз иш боламы, гьарисине етсинлер. Ону-муну онгарсын, яшлагъа да къарасын, Къатынны гёнгюн алсын, юрегине ярасын. Барып бавны да къазсын, тереклер де орнатсын, Къарсалап акъырмасын, яшланы да ойнатсын. Ари-бери къарасын, сизин гьалны да гёрсин, Къатынлагъа яшавда нечик къыйындыр билсин
 
Нюр къызлар гелип, бетигизни сыйпасын, Охугъан дуаларыгъыз сав дюньягъа яйылсын. Дюнья пелекетлерден бизин арикде этсин, Сыйлы малайиклерибиз бизге кёмекге етсин. Сабур болуп яшайыкъ, гёзлерибизни ачып, Бир-биревге кёмек этип, яман ёллардан къачып. Янгыз сыйлы Аллагьдыр бизге сабур салажакъ, Бизден сонг да биз этген яхшылыкълар къалажакъ.


Не яшадынг, Уллубий, не гёрдюнг,
Не гюн гёрмеге тувгъан улан болдунг?
Совет гъукумат учун яш жанынгны бергенсен,

Халкъны насибин якълап кёп къыйынлар гёргенсен.

Уллубий булан Тату сююнмеди сюювден,
Эки сюйген бир болма Аллагь языв язмады.
Сюювюне амин кюйде экевю де гетдилер,

Элин азат этмек учун уллу ишлер этдилер.

Оьзю учун жаныгъызны къурбан этген халкъынг да
Яш наслугъа атыгъызны унутмагъа къоймажакъ.

Гьар даим де уьлгю болуп къалажакъсыз сиз бизге,

Оьктем болуп, баш иебиз, къоччакъ уланлар, сизге.


Ана деген терекдир
Гьар бутагьы юрекдир.
Япырагъы – бюйрекдир,
Емишлеи – баладыр,
Тамырлары – сютю булан

Береген тарбиядыр.

Арив назмулар яз да деп айтасыз, Юрегимни теренине къарайым, Нечик сёзлер айтып сизге ярайым? Гече-гюнюм сёйлеп -айта турсам да, Ананы излеп арии-бери чабарман, Аналагъа етер кимни табарман?
Гьей, паччалар, президентлер, адамлар, Эс табыгъыз, уьст гелмесин яманлар. Бугюнгю яшавалдан биз сююнюп яшайыкъ, Аллагь берген рызкъыны гьала кюйде ашайыкъ. Бу не уллу пелекет дюньялагъа сиз салгъан, Адамланы къоркъутуп ичинден жанын алгъан. Базарда, тюкенлерде гьеч бир малны къоймайсыз, Сав ниъматны жыйып да мал-матагъдан тоймайсыз. Дюньяны ютуп бара айтды-къуйтду хабарлар, Телефонлар, васцаплар болуп битген базарлар. Аврувну кёкге чююп, огъар таж да салгъансыз, Оьзюгюз де алдынды ялчы болуп къалгъансыз. Эс тапма болгъан заман, динигизге къайтыгъыз, Оьрчюкдюрмей халкъланы, маслагьат сёз айтыгъыз. Юрекде Аллагь булан къыйынлыкълар гетежек, Иман ёлда юрюген умутуна етежек.


Бугюнгю пелекетни де

Бардыр, балики, пайдасы,

О балагьдан

Къутулуп да боларбыз,

Уьюбюзде олтурсакъ,

Яшланы кюлкюсюнден

Уьюбюзню толтурсакъ.

Балдан татли балаланы

Бавурубузгъа басып,

Савлай агьлю жыйылып,

Уллу къазанлар асып,

Татли ашлар ашайыкъ,

Татывлукъда яшайыкъ.

a7601826-322f-46ff-82b4-bee684e09fa6
PHOTO-2020-08-07-13-05-57
uun
euro
sng
UNES
oas

NGO in the Consultative (Special) Stattus with the Economic and Social Council of the United Nations;
in the Consultative Status in the American States Organization;
international NGO collaborating with UNESCO and INTERPOL

ipa-logo-low-size

Ленинградское региональное отделение ВПА МПА
Email: 47@rusipa47.ru; сайт: www.rusipa47.ru
тел.: +7 812 571-86-04

© 2024 rusipa47